Narrative Enhancement and Cognitive Therapy (NECT) is een effectieve behandelvorm om zelfstigma bij mensen met schizofrenie te verminderen. Dit concluderen Yanos en collega’s naar aanleiding van hun onderzoek. NECT combineert psycho-educatie, cognitieve herstructurering en narratieve inzichten uit de psychotherapie.
Zelfstigma
De afgelopen jaren wordt er steeds meer ingezet op het verminderen van stigma’s over psychische stoornissen. De recente campagne ‘Hey het is oké’ van het ministerie van VWS is daar een goed voorbeeld van. Wanneer mensen met een psychische kwetsbaarheid stigmatische overtuigingen overnemen is er sprake van zelfstigma. Op de langere termijn kan zelfstigma leiden tot een slechtere prognose. Bekijk de kennisclip voor meer informatie over dit proces.
Juist omdat zelfstigma zo bepalend is voor de uitkomst van mensen met een psychische kwetsbaarheid is behandeling ervan essentieel.
Drie peilers
In hun onderzoek keken Yanos en collega’s naar het effect van NECT in vergelijking met Supportive Group Therapy (SGT), een groepsbehandeling bestaande uit het delen van ervaringen, problemen en zorgen. NECT werkt volgens drie mechanismen:
- Psycho-educatie voorziet patiënten van informatie over (zelf)stigma.
- Met behulp van cognitieve herstructurering wordt gewerkt aan het aanleren van adaptieve copingstrategieën, waardoor een patiënt negatieve gedachtes leert te vervangen door helpende gedachtes.
- Narratieve inzichten worden gebruikt om patiënten om een positieve persoonlijke betekenis te laten geven aan het levensverhaal.
Dropout
In totaal viel 26 procent van de deelnemende patiënten uit tijdens de behandeling. De meerderheid hiervan (61%) was afkomstig uit de SGT-groep. Tevens waren de patiënten uit de NECT-behandeling vaker aanwezig in vergelijking met de patiënten uit de SGT-behandeling, een resultaat dat Yanos en collega’s interpreteren als een hoge betrokkenheid bij de behandeling.
Verschillende effecten
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat NECT inderdaad leidt tot minder zelfstigma in vergelijking met SGT (d=0.3-0.4). Wel bleek het uit te maken of de behandeling in een ambulante setting werd aangeboden of in een setting waar het onderdeel is van een breder programma (een gedeeltelijke opname of een psychiatrisch rehabilitatiecentrum). Alleen bij de NECT-behandeling in de ambulante setting werd een effect gevonden op zelfstigma: zelfstigma verminderde in deze groep sterker dan in de ambulante SGT-groep. Dit betekent overigens niet dat de NECT-behandeling in de uitgebreide setting geen nut had: het effect was alleen even sterk aanwezig in de vergelijkbare SGT-groep.
Daarentegen bleek NECT-behandeling in een uitgebreide setting juist voor een reductie van hopeloosheid te zorgen, in vergelijking met zowel de ambulante NECT conditie als de ambulante SGT conditie. Het gebruik van vermijdende copingstrategieën bleek eveneens af te nemen als gevolg van de NECT-behandeling. Dit effect was voornamelijk zichtbaar in de uitgebreide setting.
Een laatste effect werd gevonden voor een coherente ziektebeschrijving: in vergelijking met de andere behandelcondities leidde de ambulante NECT-behandeling tot meer coherente beschrijving van ervaringen met schizofrenie. NECT bleek geen effect te hebben op kwaliteit van leven, het niveau van functioneren of de ernst van symptomen.
Op basis van de resultaten concluderen Yanos en collega’s dat NECT op twee manieren kan bijdragen aan behandeling van mensen met schizofrenie: op een directe manier, als gevolg van verminderd zelfstigma en indirect via een hoge betrokkenheid bij behandeling.
Combineren?
Hoewel NECT niet direct leidde tot een verbetering op secundaire uitkomstmaten, vermoeden Yanos en collega’s dat dit op langere termijn wel kan gebeuren. Hiervoor moet een patiënt wellicht gedurende langere tijd vrij zijn van zelfstigma. Alternatievelijk is het nodig om NECT te combineren met behandelingen die zich specifieker op deze gebieden richten.
Ook in Nederland wordt momenteel gekeken naar de effectiviteit van NECT.
Referentie
- Yanos, P.T., Lysaker, P.H., Silverstein, S.M., Vayshenker, B., Gonzales, L., West, M.L., & Roe, D. (2019). A randomized-controlled trial of treatment of self-stigma among persons diagnosed with schizophrenia-spectrum disorders. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology.
