Te weinig scholing

Op vrijdag 9 juni stroomt collegezaal Pangea op de Universiteit Utrecht vol met een diverse groep hulpverleners; cognitief gedragstherapeuten, systeemtherapeuten, gz-psychologen, kind- en jeugdpsychologen, gezinstherapeuten, orthopedagogen. Sectievoorzitters Aerjen Tamminga (relatie, gezin en naasten) en Juliëtte Liber (kinder- en jeugdgedragstherapie) openen de dag met een duidelijke boodschap: “Deze studiedag is nodig, want afhankelijk van de sector is naasten betrekken voor collega’s minder automatisch dan het lijkt. Daarnaast is er ook betrekkelijk weinig scholing voor cognitief gedragstherapeuten op dit terrein. Daar moet meer aandacht voor komen”.

Belangrijke anderen betrekken

Nieuw is dit gegeven niet. Ruim 40 jaar geleden verbaast Alfred Lange zich er al over in zijn artikel ‘Waarom individuele gedragstherapie?’ (Gedragstherapeutisch Bulletin jaargang 14 nr. 2 juni 1981). Hij werpt de vraag op waarom gedragstherapeuten nauwelijks belangrijke anderen betrekken in de behandeling. Lange concludeert dat het ontegenzeggelijk nadelige gevolgen heeft voor cliënten.

Ook al is het punt van Lange na al die jaren nog steeds actueel, het wil niet zeggen dat er sindsdien niks is gebeurd. Integendeel. Op de studiedag ‘CGT in het Systeem’ wordt duidelijk hoe hard er in het veld wordt nagedacht en onderzoek wordt gedaan naar het betrekken van naasten.

Rol ouderschap

Lisbeth Utens, hoogleraar cognitieve gedragstherapie bij kinderen en adolescenten, en gz-psycholoog Luuk Stapersma van jeugdzorginstelling Levvel leggen uit hoe belangrijk de rol van ouderschap is binnen kind- en jeugdgedragstherapie. Kinder- en jeugdpsycholoog Bonny van Steensel vertelt over haar onderzoek naar het effect van ouderlijke betrokkenheid bij de CGT-behandeling van kinderen met angstklachten. En orthopedagoog Carine Kielstra laat zien wat ze bereiken bij Samen Sterk, een programma ontwikkeld door cgt’ers en systeemtherapeuten samen, voor ouders van jongeren met een depressie.

CGT en systemisch denken

In de collegebanken zit orthopedagoog en gz-psycholoog in opleiding Marike aandachtig te luisteren. ‘Dit vult een gat dat ik in de praktijk zie. Je kunt bij jongeren wel een gedachte uitpluizen, maar er gebeurt zoveel meer met al die cirkels in het gezin.’ Binnen de gz-opleiding is de focus vooral op CGT, ze krijgt één blok systeemtherapie. Dat herkent Hanke, gz-psycholoog, systeemtherapeut en VGCt-lid. ‘Helaas is er in de praktijk weinig integratie tussen cognitieve gedragstherapie en systeemtherapie, het is jammer dat de hulpverlening in Nederland zo is opgeknipt.’

Daarom spreekt de boodschap van spreker Guy Bosmans zo aan. De Vlaamse hoogleraar en expert op het gebied van Attachment Based Family Therapy (ABFT) slaat in eerdere publicaties en ook hier in Utrecht effectief de brug tussen CGT en systemisch denken. Tijdens zijn lezing over de leertheorie van gehechtheid benadrukt hij dat onveilige hechting doorgaans niet de oorzaak is dat iemand in de hulpverlening komt – volgens Bosmans is dat meestal stress – maar het ontbreken van steun bij naasten kan dit wel tot gevolg hebben.

Gebrek aan onderzoek

Toch is het onderzoek naar systemisch werken binnen CGT nog beperkt. Daarom een oproep tijdens een van de inspirerende workshops later op de dag: experimenteer. Bijvoorbeeld met de holistische theorie. Als je van een jonge cliënt een HT maakt, betrek eens het systeem in het model. Het kan behoorlijk wat opleveren is de conclusie na een rondje langs de aanwezigen; een gezamenlijk narratief voor het hele gezin, hulp bij het kiezen van een interventie, een beter overzicht voor de therapeut. De samenwerking tussen deze twee psychologische stromingen vraagt om meer onderzoek, zeker is wel na deze studiedag dat het absoluut de moeite waard is om verder te experimenteren en te ontdekken.

Komende studiedag: ‘Als de liefde knalt’

Aanmelden nu mogelijk

Op 22 september organiseert de sectie Relatie, gezin en naasten in samenwerking met de sectie Forensische CGT de studiedag ‘Als de liefde knalt’.

Veel (relatie)therapeuten realiseren zich niet hoe ontzettend vaak partnergeweld voorkomt.
Met deze dag willen de secties therapeuten er bewust van maken dat partnergeweld vaker voorkomt dan je denkt, leer je hoe je dit in kaart brengt en krijg je handvatten voor begeleiding of doorverwijzing van koppels die hiermee te maken hebben.

Kortom; samen de wereld een stukje veiliger maken door therapeuten te trainen in het herkennen van en handelen bij agressie in de partnerrelatie.

Meer informatie studiedag ‘Als de liefde knalt’. 

Sectienieuws ontvangen

Ook op de hoogte blijven van deze sectie en haar activiteiten?
Log dan in op MijnVGCt en meld je aan voor het sectienieuws van Relatie, gezin en naasten.